Những điều cần biết khi đầu tư hệ thống điện mặt trời
Một số khái niệm sơ bộ mà mình có tổng hợp được trong quá trình tìm hiểu và đầu tư năng lượng mặt trời nhằm giảm chi phí sử dụng điện hàng tháng
Năng lượng điện sinh ra từ pin mặt trời là điện một chiều (DC). Để sử dụng được trong gia đình sẽ cần một thiết bị đóng chức năng chuyển đổi dòng điện và bù tải. Inverter là một thiết bị điện tử có chức năng chuyển đổi dòng điện một chiều thành dòng điện xoay chiều, hoặc ngược lại, để phù hợp với các thiết bị điện tiêu thụ. Trong bài viết này mình sẽ chỉ nói sâu về loại inverter để chuyển đổi điện gia đình nhé
Tùy theo hệ thống điện mặt trời (hòa lưới, độc lập hay kết hợp) mà sử dụng các loại inverter khác nhau: On-Grid Inverter, Off-Grid Inverter và Hybrid Inverter.
Sự khác biệt On Grid Inverter (bám tải) và Hybrid Inverter (kết hợp pin) là gì?
Hệ thống điện mặt trời hòa lưới sử dụng bộ hòa lưới On Grid inverter để hòa vào lưới điện quốc gia nên bắt buộc phải có lưới điện thì mới có thể sử dụng. Ngoài ra, những lúc bị mất điện, hệ thống cũng sẽ tự ngắt để đảm bảo an toàn cho nhân viên đi sửa chữa/bảo trì lưới điện. Trong khi đó, hệ thống điện mặt trời hòa lưới có dự trữ sử dụng bộ Inverter Hybrid sẽ hoạt động liên tục: khi có điện, hệ thống sẽ hoạt động như hệ thống hòa lưới còn khi mất điện, hệ thống sẽ hoạt động như một hệ thống độc lập.
Ngoài ra còn một thiết bị trên hệ thống điện gọi là meter đảm nhận nhiệm vụ phân phối điện 1 chiều để ngăn điện từ hệ thống pin xả ra điện lưới. Thời điểm mình viết bài này thì EVN không còn cấm điện đẩy ngược lên lưới nữa chứ trước đó bắt buộc lắp cái này nếu không sẽ bị phạt.
Mình cũng sẽ có một bài viết chi tiết hơn về việc nên lựa chọn loại inverter nào, hoặc các hãng inverter phổ biến. Vì tuỳ theo nhu cầu thì nên đầu tư khác nhau vì chi phí cho inverter hỗ trợ hyrid sẽ đắt hơn nhiều và linh kiện cũng phức tạp để sửa chữa.
Pin mặt trời có nhiều kích thước và công suất khác nhau khi nào lựa chọn loại nào
Trên thị trường sẽ có nhiều hãng, kích thước và công suất khác nhau. Cũng như công nghệ pin ở cũng khác nhau luôn. Ngoài các kích thước phổ biến như hình minh hoạ còn những loại kích thước bé hơn nhiều tuy nhiên mình không khuyến kích các bạn mua mấy loại dưới 300W vì liên quan tới tổng công suất.
Ví dụ như bạn lắp 10 tấm pin 560W, một ngày xấu trời mưa đá rơi bể mất 1 tấm pin, nguyên hệ thống của bạn tạm ngưng hoạt động. Nếu lúc này bạn bỏ tấm pin đó ra đấu nối tiếp vào thì tổng công suất giảm đi chút, nhưng nếu không hiểu đi mua một tấm 450W lắp vào thì nguyên hệ thống sẽ ăn theo công suất tối đa là 450W. Nói một cách dễ hiểu là như vậy.
“Có nhiều loại pin năng lượng mặt trời được nhập khẩu từ Trung Quốc có giá rất rẻ trên thị trường mặc dù ghi Technology in Germany, in USA, in Japan… nhưng hầu hết được được lắp ghép từ các cells thải (cells loại) có độ nứt gãy cao và không đồng nhất khi chụp qua máy EL, dùng một thời gian từ 1 đến vài năm sẽ dễ xảy ra hiện tượng mất áp và do đó giảm tuổi thọ rất nhanh do các vết nứt gãy bên trong giãn nở dưới nắng nóng (do các cells của tấm pin năng lượng mặt trời được nối tiếp với nhau nên hỏng 1 cell nghĩa là hỏng cả tấm pin).
Nên không có nghĩa là tấm pin càng to thì càng tốt, các bạn lựa chọn tấm pin dựa theo diện tích lắp đặt thực tế và khả năng mở rộng sau này. Pin nhỏ thì lỡ hư hỏng thay cả tấm pin cũng chi phí nhỏ hơn.
Pin mặt trời còn có nhiều loại với nhiều công nghệ khác nhau
| Loại pin mặt trời | Ưu điểm | Nhược điểm |
|---|---|---|
| Mono (đơn tinh thể) | Hiệu suất cao nhất. | Giá thành cao. |
| Poly (đa tinh thể) | Hiệu suất cao. Giá thành phải chăng. | Hiệu quả/hiệu suất thấp hơn Mono. |
| Thin-film (màng mỏng) | Trọng lượng nhẹ. Linh hoạt. | Hiệu quả/hiệu suất thấp nhất. |
Hàng cao cấp hiện tại như hãng mình đang dùng là LONGI thì sử dụng momo cho thời gian bảo hành hiệu năng đâu đấy 30 năm. Các hãng khác gần như cũng sử dụng chính là công nghệ này, để ý thấy tấm pin màu đen đen mặt bóng thì chính nó. Ngoài ra còn nhiều vấn đề liên quan tới gia công bề mặt, chất lượng khung nhôm, tản nhiệt...liên quan tới độ bền của pin sử dụng. Cái này thì tốt nhất các bạn chỉ cần quan tâm chính sách bảo hành của bên bán để lựa chọn thôi khỏi cần quan tâm mấy công nghệ gia công đằng sau chi cho mệt.
Pin lưu trữ có nhiều loại, nhiều hiệu điện thế đầu ra khác nhau luôn thì chọn loại nào
Pin lưu trữ cũng có nhiều loại, đối với mình thì điện xài ban ngày mới đáng kể chứ buổi tối trời mát cũng chả bật điều hoà mấy nên việc đầu tư vào hệ thống pin lưu trữ hiện tại là chưa cần thiết. Công nghệ lưu trữ pin chưa đạt độ chín để thương mại với chi phí hợp lý. Chủ yếu hiện tại loại pin tốt nhất là Lithium chứ người ta không còn xài acquy lưu trữ như hồi trước nữa.
Anh em cũng có thể bắt đầu trước bằng hệ thống điện mặt trời hệ "cỏ" để làm quen và chi phí đầu tư vừa phải, bao gồm pin luôn. Mình chưa thử hệ này bao giờ vì cảm giác nó hơi kiểu "thiếu an toàn" đối với nhu cầu sử dụng gia đình mình.
Kết luận
Môn năng lượng mặt trời này cũng cần rất nhiều kiến thức vì thị trường cũng đang phân mảnh rất nhiều, giá cả cũng đa dạng. Như kinh nghiệm của mình hiện tại giá đã tương đối bình ổn, đầu tư hệ 5-6kwh đâu đấy sẽ khoảng 35-40tr nếu bạn tự mua linh kiện về tự triển khai lắp đặt. Cũng dễ lắp thôi biết chút về điện và biết xài máy khoan là được.
Mong bài viết này cung cấp đủ thông tin cần thiết để mọi người có thể bắt đầu tìm hiểu về chủ đề này. Có câu hỏi gì mọi người cùng bình luận để trao đổi thêm nhé.